Een hoofd vol vragen

Er zijn heel wat vragen waar kinderen mee in hun hoofd kunnen zitten als één van hun ouders seksueel grensoverschrijdend heeft gepleegd. Maar vaak durven ze die niet aan iemand stellen. Ze zijn beschaamd, voelen zich schuldig of willen hun ouder(s) niet lastig vallen met hun vragen; “Die heeft het al moeilijk genoeg”, denken veel kinderen. 

Wij proberen via deze website toch een (beetje een) antwoord te geven op jouw vragen, maar dat is niet makkelijk. Het zijn moeilijke vragen om op te antwoorden en bovendien kennen we jouw situatie niet. We vinden het belangrijk dat je niet alleen blijft zitten met deze vragen en zorgen. Misschien kan je erover praten met een volwassene die je vertrouwt: je ouder(s), een leerkracht, iemand uit je familie, de ouders van een goede vriend of vriendin… Als dit niet gaat kan je ons een mailtje sturen op: brievenbus@familievan.be of kijk eens verder op deze website naar adressen waar jij terecht kan met je vragen, zorgen en gevoelens.

​

A. Waarom heeft mijn papa (of mama) dit gedaan? 
Dit is meteen één van de moeilijkste vragen om op te antwoorden. Wij hebben al met heel veel mensen gepraat die seksueel grensoverschrijdend gedrag hebben gesteld, al heel veel nagedacht over deze vraag en al veel boeken gelezen over seksueel grensoverschrijdend gedrag. En toch weten we het antwoord op deze vraag nog altijd niet helemaal! Dus is het normaal dat jij ook niet goed begrijpt waarom het gebeurd is. Maar twee dingen weten wij wel heel zeker: 

​

1. Het is nieuw jouw schuld of fout! De verantwoordelijkheid voor het seksueel grensoverschrijdend gedrag ligt bij de pleger. Zijn probleem is dat hij feiten gepleegd heeft; maar jouw probleem is dat die feiten ook gevolgen voor jou hebben. 

2. Wat het antwoord op de WAAROM-vraag ook is, het is vooral heel erg belangrijk dat je papa (of mama) ervoor zorgt dat het NIET meer opnieuw gebeurd! Als hij (of zij) in therapie gaat, kan hij (of zij) samen met de therapeut nadenken over deze vraag maar er vooral voor proberen zorgen dat het in de toekomst NIET meer opnieuw gebeurd! Je papa (of mama) kan hulp zoeken bij I.T.E.R. om rond dit probleem te werken.

​

B. Is mijn papa (of mama) een slechte papa (of mama)? 
In films worden mensen die seksueel grensoverschrijdend gedrag plegen vaak als “slechteriken” uitgebeeld. Maar wij denken niet dat er “slechte” en “goede” mensen zijn op de wereld. Wij denken wel dat mensen soms slechte en soms goede dingen doen, ook mama’s en papa’s. Maar mama’s en papa’s die slechte dingen doen, zoals seksueel grensoverschrijdend gedrag plegen, hebben daarnaast ook hun mooie kanten en doen ook goede dingen: ze zijn lief of grappig, helpen jou met je huiswerk of gaan met jou  naar de voetbal,…Je zou kunnen zeggen dat je papa (of mama) een lichte kant heeft en een donkere kant, of een mooie en een lelijke kant. En dat maakt het net héél erg verwarrend en lastig voor jou als kind! 

​

C. Is het normaal dat ik nog van mijn papa (of mama) houd? Ook al heeft hij (of zij) iets verkeerd gedaan?
Het is heel normaal en helemaal oké dat jij van je papa (of mama) blijft houden! Ook nog als je ontdekt hebt dat hij (zij) seksueel grensoverschrijdend gedrag heeft gepleegd. Ook als andere mensen zeggen dat je papa (of mama) slecht is. Ook als je papa (of mama) in de gevangenis zit. Jij mag altijd van je papa én mama blijven houden. En papa en mama zullen ook van jou blijven houden! Kinderen en ouders zijn immers voor altijd met elkaar verbonden. Loyaliteit noemen we dat met een moeilijk woord.

Seksueel grensoverschrijdend gedrag is verkeerd, daar twijfelen wij helemaal niet aan. Maar dat wil niet zeggen dat je papa (of mama) helemaal verkeerd is. Misschien willen sommige mensen jou helpen door te zeggen dat je je papa (of mama) beter kan laten vallen nu het seksueel grensoverschrijdend gedrag  uitgekomen is. Sommige kinderen hebben het nodig om (tijdelijk) te breken met hun ouder, maar anderen willen hun papa (of mama) net blijven steunen. Wij vinden het belangrijk dat je zelf kan bepalen wat jij voelt en denkt over de fouten die je papa (of mama) gemaakt heeft. 

​

D. Iedereen zegt dat ik zo op mijn papa (of mama) lijk, ga ik dan later ook zo'n dingen doen? 
Als mensen zo’n uitspraken doen, is dat misschien uit bezorgdheid om jou, omdat ze niet willen dat je in de problemen komt later. Maar het kan je wel erg kwetsen of bezorgd maken. 

​

In ieder geval, het is een normale en goede vraag. Maar het is niet omdat één van jouw ouders seksueel grensoverschrijdend gedrag  heeft gepleegd, dat jij later ook pleger zult worden, gelukkig maar! Natuurlijk lijk jij op je papa, in sommige dingen. En lijk jij op je mama, in andere dingen. Misschien heb je blauwe ogen als je papa maar krulhaar als je mama? En in nog andere dingen ben je helemaal jezelf en lijk je op geen van de twee! Je bent immers een mengeling van hen twee, maar je bent ook je unieke en bijzondere zelf! 

​

In ieder geval: seksueel grensoverschrijdend gedrag erf je niet zomaar over zoals de vorm van je neus of de kleur van je ogen. Alle gedrag, en dus ook seksueel grensoverschrijdend gedrag, wordt door veel meer zaken bepaald: door je karakter, de mensen die je steunen, de (leuke en minder leuke) dingen die je meemaakt in je leven, de dingen die je leert op school en van vrienden,… Natuurlijk heeft het gezin waarin je opgroeit invloed op jouw toekomst. Als je thuis veel TV kijkt, ga jij later misschien ook veel tv kijken… of net niet! Als jullie thuis geen vlees eten, ga jij later zelf misschien ook geen vlees eten… of net wel! De voorbeelden van je ouders hebben zeker een invloed, maar jij kan later als volwassene je eigen keuzes maken in je leven.

​

E. Gaat mijn papa (of mama) gestraft worden? En hoe dan?
Dat weten we niet precies. Dat hangt af van wat je papa (of mama) precies gedaan heeft en hoe vaak het gebeurd is (één keer of vaker). En wie het slachtoffer is, want de wet voorziet bijvoorbeeld strengere straffen als het slachtoffer minderjarig (-18) is. Maar ook van het feit of het de eerste keer is dat je papa (of mama) de wet overtreedt, of hij (of zij) spijt heeft,…speelt een rol in de beslissing. 

​

Vooraleer iemand die  seksueel grensoverschrijdend gedrag heeft gepleegd, gestraft kan worden, zal er een onderzoek gevoerd worden. Mensen kunnen niet zomaar gestraft worden op basis van een verhaal dat iemand vertelt. In België zegt de wet dat je onschuldig bent tot het tegendeel bewezen is. Daarom zullen het parket en de politie onderzoeken wat er precies gebeurd is. Dat doen ze in de eerste plaats door je papa (of mama) te verhoren, maar ook andere mensen uit je gezin of familie kunnen gevraagd worden om met de politie te praten. Ook de vermoedelijke slachtoffers zullen ondervraagd worden, er kan een computer in beslag genomen worden, er kan gevraagd worden om de verdachte psychologisch te onderzoeken,… Pas na het onderzoek zal er beslist worden of je papa (of mama) voor de rechter moet verschijnen of niet. Zo’n onderzoek kan wel enkele maanden, soms zelfs langer, duren. En dat is lastig voor de mensen die er van dichtbij bij betrokken zijn, zoals jij, omdat je in die tijd niet weet wat er precies gaat gebeuren. 

​

Maar je papa (of mama) staat er niet alleen voor in die gerechtelijke weg: hij (of zij) heeft recht op een advocaat. Die zal ervoor zorgen dat je papa (of mama) zo goed mogelijk verdedigd wordt en dat zijn (of haar) rechten worden gerespecteerd. Zo heeft bijvoorbeeld iedereen recht op een eerlijk proces, en kan je mensen niet zomaar opsluiten als er geen proces is geweest. 

​

Als je papa (of mama) voor de rechtbank moet komen, zal de rechter beslissen of je papa (of mama) schuldig is of niet. Als je papa (of mama) schuldig wordt bevonden, zal de rechter beslissen welke straf geschikt is. Straffen die vaak opgelegd worden na seksueel grensoverschrijdend gedrag zijn: een gevangenisstraf, verplichte therapie, een boete. Daarnaast moeten mensen die veroordeeld zijn voor seksueel grensoverschrijdend gedrag meestal ook een schadevergoeding betalen aan hun slachtoffer(s) om de schade die ze hebben toegebracht door hun gedrag zo veel als mogelijk te herstellen. 

​

Als je papa (of mama) voor een tijdje in de gevangenis zit, is dat voor jou als kind niet makkelijk. Misschien wil je op bezoek maar weet je niet hoe je dat moet regelen? Of misschien mag of durf je niet op bezoek? Of wil je niet op bezoek maar vraag je je wel af hoe het leven voor je papa (of mama) is in de gevangenis? Of durf je aan niemand vertellen dat je ouder in de gevangenis zit? Voor hulp bij al deze vragen, kan je terecht bij justitieel welzijnswerk. Je vindt hun contactgegevens op deze website bij “Hulp en advies”. Er bestaan ook boeken voor kinderen van wie er een ouder in de gevangenis zit, kijk maar eens bij “Meer lezen”. 

​

F. Wat zijn de gevolgen van seksueel grensoverschrijdend gedrag voor de slachtoffers?  
Dat is voor ieder slachtoffer anders: het hangt af van wat er precies gebeurd is, hoe oud het slachtoffer was toen het gebeurde, hoe vaak het gebeurd is, of de dader iemand is die ze kennen en vertrouwen,… Maar ook van de steun die zij krijgen uit hun omgeving, van hun karakter, van andere (leuke en minder leuke) gebeurtenissen uit hun leven, enzoverder. 

​

In ieder geval brengt seksueel grensoverschrijdend gedrag wel steeds schade toe aan het slachtoffer, soms weinig, soms erg veel. Die schade kan lichamelijk zijn (bijvoorbeeld blauwe plekken als er geweld gebruikt is), materieel (bijvoorbeeld kledij die beschadigd is) maar is meestal vooral psychologisch. Mensen die seksueel grensoverschrijdend gedrag meemaken, zijn vaak een tijdje angstig, boos en/of verdrietig, hun vertrouwen in andere mensen is gekwetst, ze voelen zich vuil, beschaamd of schuldig, durven minder dingen (bijvoorbeeld niet meer alleen naar huis wandelen ’s avonds), hebben last van nachtmerries en akelige herinneringen. Zowel mannen als vrouwen en zowel kinderen, jongeren als volwassenen kunnen slachtoffer zijn. Zij kunnen voor hulp terecht bij de politie, Slachtofferhulp,… Je vindt de adressen van slachtofferhulp iets verder naar beneden op deze website bij "Hulp en advies". 

​

G. Wat gaan mijn vrienden van mij denken als ze dit te weten komen? 
Dat weten we niet. Mensen kunnen soms heel fel reageren als ze te weten komen dat er seksueel grensoverschrijdend gedrag gepleegd is. Dat is ook begrijpelijk, het gaat immers om ernstige feiten. Maar het is niet eerlijk als JIJ bekritiseerd of veroordeeld wordt voor iets wat niet jijzelf, maar je papa (of mama) gedaan heeft! Hopelijk doen jouw vrienden, familie,…. dat dus niet, en zijn ze slim genoeg om te weten dat het gedrag van je papa (of mama) niet jouw fout is! Jij kent deze mensen het beste, dus misschien kan je zelf best inschatten wie jou zal blijven steunen en tegen wie je liever zwijgt. Het is erg normaal dat je niet zomaar tegen iedereen wil vertellen wat je papa (of mama) gedaan heeft. Maar we hopen dat er toch tenminste wel één persoon is waar jij bij terecht kan met je verhaal. Want als je voor iedereen moet geheim houden wat er in jouw gezin aan de hand is, kan dat een hele zware last zijn voor jou als kind.

​

H. Is het waar wat er in de krant allemaal over mijn papa (of mama) staat? 
In de media (de kranten, het nieuws, tv-programma’s) wordt er veel aandacht besteed aan zaken van seksueel grensoverschrijdend gedrag. Het is nodig dat hierover in de media berichten verschijnen, want het is een belangrijk probleem in onze maatschappij. Maar het kan erg lastig zijn voor jou: niet alleen als het over jouw papa (of mama) gaat, maar ook als het over andere zaken van seksueel grensoverschrijdend gedrag gaat, want die maken bij jou misschien ook herinneringen wakker aan je eigen gezin. Sommige dingen die je hoort of leest, wist je misschien al, het gaat tenslotte om je papa (of mama). Maar misschien lees je ook dingen die je nog niet wist, of niet wil weten, omdat het niet fijn is negatieve dingen over je papa (of mama) te lezen. En soms is de informatie ook fout of niet helemaal eerlijk. Het beste is om met iemand die jij kan vertrouwen te praten over wat je leest en hoort en welke vragen dit bij jou oproept.

​

I. Waarom dat slachtoffer? En hoe komt het dat het niet met mij is gebeurd? 
Dat weten we niet precies want we kennen de situatie van jouw papa (of mama) niet. Maar het is in ieder geval niet jouw schuld en ook nooit de schuld van het slachtoffer. Het is niet door iets dat een slachtoffer doet of niet doet, zegt of niet zegt, dat hij (of zij) slachtoffer is geworden van het seksueel grensoverschrijdend gedrag dat je papa (of mama) gepleegd heeft. 

​

Sommige kinderen voelen zich schuldig dat zij “ontsnapt” zijn aan het foute gedrag van hun papa (of mama). Zeker als de slachtoffers kinderen zijn die jij kent, zoals een (stief)broer of zus, of ander kind uit de familie, uit de straat,…. Sommige kinderen denken zelfs: ik had liever gehad dat papa (of mama) het met mij had gedaan, dan had ik mijn zus of broer kunnen beschermen. Ze voelen zich machteloos. Het kan erg lastig zijn voor jou om te ontdekken dat iemand waar je van houdt (je broer, zus, een vriendje,…) problemen heeft door iets wat je papa (of mama) gedaan heeft, maar jij kan daar niets aan doen! Wat jij wel kan doen is dat andere kind steunen: door te zeggen dat je hem of haar wil steunen, door met hem/haar te lachen, te spelen, te praten,… 

​

J. En wat als papa (of mama) ook et mij iets seksueel grensoverschrijdend heeft gedaan?
Misschien ben je heel erg in de war geraakt toen je te horen kreeg dat je papa (of mama) seksueel grensoverschrijdend gedrag heeft gepleegd. En misschien vraag je je af of papa (of mama) bij jou dan ook iets verkeerd gedaan heeft? Niet alle aanrakingen tussen ouders en kinderen zijn verkeerd! Het is bijvoorbeeld heel normaal dat je ouders je een knuffel of kus geven of je tot een bepaalde leeftijd helpen bij het wassen. Maar als er dingen gebeuren/ zijn gebeurd waar jij je, om welke reden dan ook, niet goed of prettig bij voelt dan hoef je daar niet over te zwijgen! Hoe moeilijk het soms ook is voor slachtoffers om te praten over seksueel grensoverschrijdend gedrag, voor jouw veiligheid en gezondheid is het erg belangrijk dat dit stopt! Volwassenen kunnen kinderen enkel helpen en hen beschermen als ze weten wat er aan de hand is. Als je zelf ook slachtoffer bent, is het belangrijk dat je iemand zoekt die jij vertrouwt om mee te praten. Soms is het moeilijk in je gezin daarover te praten, denk dan eens na of er iemand is buiten je gezin waar je bij terecht kan: dat kan een leerkracht zijn, een grootouder, een vriend,… Of neem contact op met een dienst slachtofferhulp, je vindt hun gegevens verder op deze website bij "Hulp en advies".

​